Geri Gönderme Merkezi (GGM): Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku Çerçevesi
Türkiye, coğrafi konumu ve uluslararası anlaşmalardan doğan sorumlulukları gereği önemli bir göç rotası üzerindedir. Bu durum, yabancıların ülkedeki hukuki statülerini düzenleyen ve düzensiz göçle mücadele eden mekanizmaların varlığını zorunlu kılar. Bu mekanizmaların en önemlilerinden biri Geri Gönderme Merkezi (GGM) olarak adlandırılan idari gözetim kurumlarıdır. GGM nedir sorusunun cevabı, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) kapsamında, hakkında sınır dışı etme kararı (deport) alınan yabancıların, bu kararın uygulanmasına kadar idari gözetim altında tutulduğu yerler olarak tanımlanabilir.
İdari Gözetim Kararı ve Yasal Dayanak
Hakkında sınır dışı etme kararı verilen yabancılar, kaçma ve kaybolma riski, Türkiye Cumhuriyeti’nin kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturma gibi nedenlerle idari gözetim kararı ile Geri Gönderme Merkezi‘ne alınabilirler. Bu karar, valiliklerce alınır ve yabancının özgürlüğünü kısıtlayan ağır bir idari işlemdir. Geri Gönderme Merkezi (GGM)
6458 sayılı Kanun deport sürecinin temelini oluşturur ve bu Kanun, idari gözetim süresini de düzenler. Başlangıçta 6 ayı geçemeyen idari gözetim süresi, zorunlu hallerde en fazla 6 ay daha uzatılabilir. Yani bir yabancı, toplamda en fazla 12 ay idari gözetim altında tutulabilir. Ancak her idari gözetim kararı, yabancının temel hak ve özgürlüklerine doğrudan müdahale ettiği için hukuki denetime tabidir. Geri Gönderme Merkezi (GGM)
Geri Gönderme Merkezinden Çıkış Yolları: İtiraz ve Alternatifler
Hakkında idari gözetim kararı tesis edilen bir yabancının veya yasal temsilcisinin başvurabileceği en etkili hukuki yol, karara itirazdır. İdari gözetim kararına itiraz, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılır. Hakim, itirazı 5 gün içinde karara bağlar. Hakimlik, idari gözetimin hukuka aykırı olduğuna kanaat getirirse, yabancıyı serbest bırakabilir veya şartlı kabul gibi alternatif yükümlülükler (belirli adreste ikamet etme, imza yükümlülüğü vb.) belirleyebilir. Geri Gönderme Merkezi (GGM)
Başarılı bir itiraz süreci, yabancının Geri gönderme merkezinden çıkış yapmasını sağlayarak, sınır dışı edilme sürecini mahkeme kararı sonuçlanana kadar durdurabilir. Bu süreçte uzman bir GGM avukatı ile çalışmak, itiraz dilekçesinin hukuki dayanaklarının güçlü olmasını sağlar. Ayrıca, yabancının durumunun özel olması, örneğin insan hakları ve GGM bağlamında yaşam riski taşıması, hukuki mücadeleyi daha da kritik hale getirir. Geri Gönderme Merkezi (GGM)
Deport Sürecinde Kritik Hususlar ve Geri Gönderme Yasağı
Deport süreci, yabancının ülkesine veya üçüncü bir ülkeye gönderilmesi işlemidir. Ancak bazı durumlarda yabancı hakkında sınır dışı etme kararı alınsa dahi, bu karar uygulanamaz. Bu durumlardan en önemlisi, yabancının gönderileceği ülkede işkenceye, insanlık dışı muameleye, ölüm cezasına veya siyasi zulme maruz kalma riskinin bulunmasıdır. Bu durum, hukuken geri gönderme yasağı (non-refoulement) ilkesi olarak bilinir.
Özellikle uluslararası koruma başvurusu yapmış veya halihazırda uluslararası koruma statüsüne sahip kişilerin, bu başvuruları sonuçlanana kadar Geri Gönderme Merkezi‘nde tutulmaları ve sınır dışı edilmeleri hukuken mümkün değildir. Türkiye’deki tüm Geri Gönderme Merkezleri adresleri ve faaliyetleri, uluslararası hukuk standartlarına uymak zorundadır. Geri Gönderme Merkezi (GGM)
Vize İhlali ve Hukuki Danışmanlık İhtiyacı
Vize ihlali deport kararlarının en yaygın nedenlerinden biridir. Vize süresini veya ikamet izni süresini aşan yabancılar, ülkeyi terk ederken veya yakalandıklarında sınır dışı kararı ile karşı karşıya kalırlar. Bu durumda, belirlenen süre içinde ülkeyi gönüllü olarak terk etmeleri, idari gözetimden kaçınmalarını ve gelecekteki Türkiye giriş yasaklarının süresinin kısalmasını sağlayabilir. Geri Gönderme Merkezi (GGM)
GGM avukatı, yabancının GGM’de avukat görüşmesi hakkını kullanarak, sınır dışı sürecini yasal olarak durdurabilir. Hukuki temsilci, yabancının durumuna özel olarak, Aile Hukuku, Medeni Hukuk ve Uluslararası Hukuktan kaynaklanan haklarını (örneğin Türkiye’de aile bağlarının bulunması) öne sürerek sınır dışı kararının iptali için İdare Mahkemesi’nde dava açabilir. İdare Mahkemesi’nde açılan bu iptal davası, dava sonuçlanana kadar sınır dışı etme işlemini otomatik olarak durdurur. Geri Gönderme Merkezi (GGM)
Sonuç olarak, Geri Gönderme Merkezi‘ndeki süreçler, yabancıların özgürlükleri ve gelecekleri üzerinde doğrudan etkiye sahip idari işlemler içerir. Bu sürecin her aşaması, 6458 sayılı Kanun deport hükümlerine ve uluslararası insan hakları sözleşmelerine uygun olarak yönetilmelidir. Deport süreci ile ilgili herhangi bir adım atmadan önce, hukuki haklarınızı korumak adına alanında uzman bir GGM avukatından danışmanlık almak hayati önem taşır.
